Frankenstein Türkiye’deki durumu, İstanbul’daki gözlemleri

Ben yaptığım araştırmalarda Türkiye / İstanbul özelinde “Frankenstein varyantı (XFG / Stratus)” ile ilgili resmî, güvenilir bilimsel ya da epidemiyolojik kaynaklarda doğrulanmış bir veri ya da bildiri bulamadım.

Aşağıda ne bulunabildiğinin özeti ve neden belirsizlikler olduğu üzerine değerlendirme:

Araştırma Sonuçları – Türkiye / İstanbul

• Medimagazin kökenli bir haber sitesinde şöyle bir ifade geçiyor: “Türkiye’de şu an için yayılan varyantlar halka açık şekilde takip edilmiyor.” ve “Son vakalarda ses kısıklığı veya keskin boğaz ağrısı gibi belirtiler bildiriliyor.”
• Aynı haberde, Türkiye’de COVID vakalarının arttığı, fakat varyant değişikliklerinin klinik seyirde “çok belirgin bir sapma” göstermediği vurgulanmış.
• MedicalPark’ın sağlık rehberi bölümünde, “Stratus (XFG)” varyantının dünya çapında yayıldığından bahsediliyor, ancak Türkiye’deki duruma dair net bir “tespit edildi / yaygın” ifadesi kullanılmıyor.
• Bazı yerel haber platformlarında, “Frankenstein varyantı Türkiye’de de görülüyor” gibi önemli iddialar yer alıyor. Örneğin Kayseri merkezli bir haber sitesinde, bu varyantın Türkiye’de de tespit edildiğine dair haber çıkmış.
• Ancak bu haberler genellikle kaynak gösterilmeyen, doğrulanmamış iddialara dayanıyor, resmi sağlık kurumlarından onay alınmamış görünüyor.

Neden Resmî Veriler Kısıtlı / Belirsiz?

• Türkiye’de COVID-19 pozitif tespitleri genellikle PCR veya antijen testleri üzerinden yapılıyor; bu testler varyant incelemesi için yeterli genetik sekanslamayı sağlamıyor.
• Varyant tespit etmek için genomik analiz (virüs genetik dizilimi) yapılmalıdır; bu işlemler maliyetli, altyapı gerektiren ve yoğun talep altında bir süreçtir.
• Ayrıca, sağlık otoriteleri bu tür varyant yayılımlarını halkla düzenli olarak paylaşmıyor ya da paylaşım zamanında gecikmeler olabiliyor.
• Bazı haber kaynakları “gözlem” ve “iddia” düzeyinde ifade kullanırken, bilimsel yayın ya da resmi açıklama niteliği taşımıyor.

Değerlendirme ve Olası Senaryolar

• Türkiye’de ve İstanbul’da “Frankenstein / XFG” varyantı henüz doğrulanmış yaygın tespit edilmemiş görünüyor (en azından halk erişimli kaynaklara göre).
• Ancak Avrupa’da bu varyantın yaygınlaşmaya başlaması, Türkiye’nin de coğrafi yakınlığı ve uluslararası etkileşimi göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye’de de görülme olasılığı yüksek.
• Klinik olarak, Türkiye’de bildirilen COVID vakalarında “ses kısıklığı” ya da “keskin boğaz ağrısı” gibi semptomların dikkat çektiği haberleri var. Bunlar Stratus varyantıyla ilişkilendirilmeye çalışılıyor. (Medimagazin haberinde bu vurgular yer alıyor)
• Ancak bu belirtiler COVID-19’un diğer varyantlarında da görülen semptomlar; bu yüzden tek başına bu semptomlara dayanarak “Frankenstein varyantı” tanısı koymak bilimsel olarak sağlıklı olmaz.